Γιαρμάς

Είδος μεγάλου ροδάκινου με στρογγυλό σχήμα. Εξωτερικά είναι κίτρινο με πορτοκαλί αποχρώσεις και αρκετό χνούδι. Ο καρπός είναι μαλακός, γλυκός και χυμώδης.
Τρώγεται νωπός, σε κομπόστα, σε σαλάτες, στη μαγειρική γενικά και ζαχαροπλαστική.
Ιστορία
Προέρχονται απο τη ποικιλία "κίτρινη Elberta". Ο κυριώτερος εισαγωγέας και παραγωγός αυτής της ποικιλίας ονομαζότανε  "Γιαρμάς", έτσι πήρε το φρούτο αυτό το όνομα. Σήμερα οι γιαρμάδες ανήκουν στη ποικιλία Χάλ (Halle) που είναι αυτογόνιμη, εξαιρετική για νωπή κατανάλωση αλλά και για κονσερβοποίηση. Ωριμάζει στα μέσα Αυγούστου.


Λέγεται και Γερμάς.  

ΥΓ. Η φωτογραφία είναι απο το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο 

Τζίτζιφο

Ο καρπός της Τζιτζιφιάς. Είναι ένα καρποφόρο, φυλλοβόλο δένδρο που μπορεί να έχει ύψος έως και 15 μέτρα. Τα φύλλα του είναι δίχρωμα όπως τις ελιάς, ανθίζει το καλοκαίρι και το άρωμα των λουλουδιών λεπτό και δυνατό. Καλλιεργείται σε ξηρές περιοχές, με θερμά καλοκαίρια ώστε να ωριμάζουν οι καρποί της, μπορεί να αντέξει θερμοκρασίες έως 50βαθμούς Κελσίου με λίγο νερό, καθώς και σε ψυχρά μέρη με ατμοσφαιρική ρύπανση.

Κατάγεται απο την Ασία, τη Κίνα, αλλά εγκλιματίστησε στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Μεσογείου. Οι καρποί τις τζιτζιφιάς είναι κατ' αρχήν πράσινοι όπως οι άγουρες ελιές, ωριμάζουν το φθινόπωρο και γλυκαίνουν. Εχουν γεύση ώριμου μήλου. Περιέχουν πολλές βιταμίνες όπως Α, Β2 και C, ιχνοστοιχεία, ασβέστιο, σίδηρο. Οι Κινέζοι καλλιεργούν τις Τζιτζιφιές εντατικά και χρησιμοποιούν κάθε μέρος του δένδρου αυτού στη τοπική τους ιατρική. Οι καρποί τρώγονται νωποί, αποξηραμένοι ή τουρσί.

Απο τα τζίτζιφα μπορούμε να φτιάξουμε μαρμελάδες, καραμέλες, γλυκά του κουταλιού. Στη Κέρκυρα παρασκευάζουν "τζίντζολες" ένα ωραιότατο γλυκό.
 Jujube (Ziziphus jujuba)
Λέγεται και Red date

Γκραβιόλα

Είδος πλατύφυλλου δένδρου που κατάγεται απο τη Νότια Αμερική, Μεξικό, κεντρική Αμερική. Καλλιεργείται και στη ΝΑ Ασία. Φύεται και αναπτύσσεται σε τροπικά κλίματα με υγρές και ζεστές εποχές. 

Εχει ζουμερούς αγκαθωτούς πράσινους καρπούς με γλυκιά γεύση, κάτι μεταξύ της φράουλας, ανανά και μπανάνας. Η σάρκα του χρησιμοποιείται στυμμένη για χυμούς,  γλυκά, σιρόπια, παγωτά, σερμπέτια και smoothies. Τα κουκούτσια του δεν τρώγονται.

Είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες, φρουκτόζη, βιταμίνες C, Βι, Β2. Εχει θεραπευτικές ιδιότητες και αντιμικροβιακή δράση, καταπολεμά το διαβήτη, καταρροή, καρδιοπάθεια, άσθμα, ρυθμίζει τη πίεση του αίματος και τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Το 1976 πιστοποιήθηκε απο το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου ότι ο καρπός έχει αντικαρκινικές ιδιότητες (σκοτώνει κάποιους τύπους καρκινοκυττάρων χωρίς να βλάπτει και τα γειτονικά υγιή κύτταρα όπως κάνουν οι χημειοθεραπείες) με κύριους εντοπισμούς τους μαστούς, προστάτη, πνεύμονες, παχύ έντερο και πάγκρεας.

Guanabana, graviola, soursop - Annona muricata, Annona sericea

Μπουρνέλες

Είδος άγριων κορόμηλων (Prunus spinosa) που είτε καλλιεργούνται είτε είναι αυτοφυή. Είναι δένδρα με πράσινους υπόξινους καρπούς που, το καλοκαίρι που ωριμάζουν, γίνονται κόκκινοι ή κίτρινοι, ή κιτρινοκόκκινοι, ή παραμένουν πράσινοι ανάλογα με τη ποικιλία. Αφού ωριμάζουν μερικές ποικιλίες παραμένουν ξινές, άλλες γλυκίζουν. Τρώγονται ωμά (κάποιος τα μαζεύει απο το δένδρο), νωπά ή μπαίνουν σε γλυκίσματα, σάλτσες, γίνονται και μαρμελάδα. Είναι πλούσια σε βιταμίνες C και A, καθώς και σε νικοτινικό οξύ.

Μαγειρική

 Παλιά τα χρησιμοποιούσαν άγουρα στο φαγητό αντί για λεμόνια, τα ώριμα ξεραινόντουσαν στον ήλιο για να φτιάξουν κομπόστες. Στη Κρήτη τα κάνουν μαρμελάδα με κονιάκ, σάλτσα για αγριογούρουνο. Οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης τα κάνουνε λικέρ που το ονομάζουν "σλίβοβιτς (slivovitz)", περιέχει κονιάκ.

Λέγονται και τζάνερα, τζερνίκια, κορόμηλα

Κράνμπερι

Είδος αειθαλούς θάμνου που κατάγεται απο τη Β. Αμερική.  Φύεται σε όξινα  και ελώδη

εδάφη σε κρύα κλίματα της Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας. Στην Ελλάδα φυτρώνει στη Θεσσαλία, Μακεδονία, σε όλες τις κρύες περιοχές. Εχει αναρριχώμενες τάσεις και συχνά καλύπτει τοίχους και μπαλκόνια φτάνοντας στο ύψος των 2 μέτρων. Εχει μακριά λεπτά κλαδιά, ρόζ λεπτά λουλούδια και οβάλ άσπρους καρπούς που μοιάζουν με ρώγες σταφυλιών και φύονται σε τσαμπιά,  οι οποίοι όταν ωριμάσουν γίνονται κόκκινοι.

Ιστορία

Το όνομα "cranberry" το πήραν απο τους πρώτους αποίκους της Αμερικής επειδή τα άνθη του θάμνου αυτού έμοιαζαν με το λυγερό λαιμό των πουλιών Γερανών  (cranes).  Οι πρώτοι κάτοικοι της Αμερικής (Ινδιάνοι) έστυβαν ή έτρωγαν τους καρπούς ως διουρητικό φάρμακο.Απο πολύ νωρίς οι Αμερικανοί και Καναδοί καλλιεργούσαν το φυτό αυτό και εμπορεύοντο τους καρπούς του.

Μαγειρική

Σήμερα οι καρποί χυμοποιούνται κατά 95% και το υπόλοιπο πωλείται φρέσκο. Με το χυμό τους φτιάχνουμε λικέρ, μαρμελάδες, κοκτέιλς, ζελέ, γλυκόξινες σάλτσες για να συνοδεύουν τη παραδοσιακή γαλοπούλα των Ευχαριστιών και των Χριστουγέννων

Cranberry, cranberries - Vaccinium macrocarpon or Oxycoccus sp.

............
Η φωτογραφία απο εδώ

Φρούτα Εποχής

Παρακάτω παραθέτω ένα πίνακα εποχικότητας φρούτων. Οταν τα καταναλώνουμε στην εποχή τους είναι ωραιότερα στη γεύση και περιέχουν περισσότερες βιταμίνες.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑΣ ΦΡΕΣΚΩΝ ΦΡΟΥΤΩΝ                                                                                                                                  

ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

ΙΑΝ

ΦΕΒ

ΜΑΡ

ΑΠΡ

ΜΑΙ

ΙΟΥΝ

ΙΟΥΛ

ΑΥΓ

ΣΕΠ

ΟΚΤ

ΝΟΕ

ΔΕΚ

Αβοκάντο

*

*

*

*

Αχλάδια

*

*

*

Βερίκοκα

*

*

Γκρέιπ-φρουτ

*

*

*

*

*

*

Καρπούζι

*

*

*

*

Κεράσια

*

*

*

Μήλα

*

*

*

Μπανάνες

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Νεκταρίνια

*

*

*

Πεπόνι

*

*

Πορτοκάλια

*

*

*

*

*

*

*

Ροδάκινα

*

*

*

Σταφύλια

*

*

*

*

Σύκα (φρέσκα)

*

Φράουλες

*

*

Ψωμί μπανάνας

Είδος ψωμιού που πλάθεται με μαγιά και αλεύρι απο αποξηραμένες μπανάνες. Συχνά με αυτό τον όρο εννοούμε είδος κέικ μπανάνας. 

Ιστορία

Στη δεκαετία του '50 δημιουργήθηκε απο τις εταιρείες εμπορίας μπανάνας, επειδή η αγορά είχε πλημμυρίσει απο μπανάνες των Δυτικών Ινδιών.

Κατάγεται απο τις Η.Π.Α.


Banana bread

Χουρμάς

Ο χουρμάς είναι ο καρπός ενός φοίνικα. Τα δένδρα αυτά ζούν σε υποτροπικές περιοχές σε Ν. Ευρώπη, Β. Αφρική, αραβικό κόσμο, Αυστραλία και Καλιφόρνια. Κάτω απο τα φύλλα βγαίνουν οι καρποί σε σύμπλεγμα πολλών δεκάδων. Είναι πράσινοι στην αρχή, αργότερα αφού ωριμάσουν γίνονται καφέ γυαλιστερό. Ενα μόνο δένδρο μπορεί να δώσει και 50 κιλά καρπούς.
Εχουν μεγάλη θρεπτική αξία. Περιέχουν φυσική ζάχαρη, πολλές βιταμίνες και μεταλλικά άλατα.

Ιστορία

Οι χουρμάδες ήταν απο τις βασικές τροφές των κατοίκων της Μέσης Ανατολής και της Ν. Ασίας εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αναφορές στη καλλιέργεια των χουρμάδων υπάρχουν απο πηγές των προϊστορικών χρόνων. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρασκεύαζαν κρασί απο χουρμάδες. Οι χουρμάδες είναι απο τα παλαιότερα καλλιεργίσιμα φρούτα, γιατί θεωρούνται σαν δένδρα ζωής. Κάθε τμήμα τους ήταν αξιοποιήσιμο, έτρωγαν τα φρούτα και τα βλαστάρια, έπιναν το χυμό του δένδρου και απο τις ίνες έπλεκαν και τα κουκούτσια τα τάϊζαν στα ζώα.

Χρήσεις

Τρώγονται σκέτοι ή γεμιστοί με καρύδια, αμύγδαλα, σοκολάτα, πορτοκάλι, λεμόνι, ταχίνι "μαρζιπάν" (βλέπε ορισμό), ακόμη και με τυριά. Συχνά αποξηραίνονται και περιχύνονται με σιρόπι, κόβονται και προορίζονται για τη τοπική κουζίνα. Ξύδι και κρασί παρασκευάζεται απο τους χουρμάδες. Στην Ινδία και στο Πακιστάν, χρησιμοποιούν κυρίως το χυμό τους για να παρασκευάζουν μελάσα και αλκολούχα ποτά.

Date fruit, Dates - Phoenix dactylifera


-

Φρούτο του πάθους

Είδος φρούτου απο τη Βραζιλία. Οι καρποί είναι είτε κίτρινοι είτε μώβ. Οταν τα φρούτα ωριμάζουν η εξωτερική φλούδα ζαρώνει και παίρνει καφετί χρώμα. Εσωτερικά έχει γλοιώδη υφή, πράσινο πρός το καφέ χρώμα με πολλούς σπόρους. Γλυκόξινη γεύση, ωραίο άρωμα. Μερικά είναι μικρά σαν κεράσια, άλλα μεγάλα σαν τα πορτοκάλια. Εχουν πολλές βιταμίνες.

Λέγεται και μαρακούγια (maracuja)
Passion fruit - Passiflora edulis

Snake fruit

 Είδος φρούτου που μοιάζει με τα "λίτσις" (βλέπε ορισμό). Είναι καρπός των φοινικόδενδρων Salak που κατάγονται απο τη ΝΑ Ασία. Η φλούδα του είναι φολιδωτή, με μικρά αγκάθια, καφετιά και μοιάζει με το δέρμα ενός φιδιού. Η σάρκα του φρούτου είναι ανοιχτόχρωμη και χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα, το καθένα απο τα οποία περικλείει ένα μεγάλο καφέ κουκούτσι. Η σάρκα είναι πυκνή, λίγο ζουμερή με γεύση σαν ένα ξινόμηλο. Το φρούτο πρέπει να καταναλώνεται αμέσως μόλις καθαρισθεί γιατί η σάρκα του στεγνώνει γρήγορα.

Τρώγεται ωμό με ζάχαρη ή και αλάτι. Υπάρχει η φήμη ότι φέρνει δυσκοιλιότητα.



Salac, Salacca Zalacca

Jackfruit

Είδος τροπικού φρούτου απο τα δάση της Μαλαισίας και της Ινδίας. Μεγάλο οβάλ φρούτο, βάρους έως 20 κιλά. Εχει άγρια στην αφή πράσινη φλούδα που καθώς ωριμάζει γίνεται καφέ, λευκά κουκούτσια που τρώγονται και γλυκιά σάρκα. Η μυρωδιά τους είναι έντονη, σαν μπαγιάτικο φρούτο. Σήμερα καλλιεργούνται στην Αμερική, Ασία, Αφρική. 

Πώς τρώγεται ένα Jackfruit?

Κατ' αρχήν το βάζουμε σε μία σκληρή επιφάνεια και το κόβουμε κατά μήκος με ένα κοφτερό μαχαίρι ή ματσέτα αν είναι πολύ μεγάλο. Μετά ξανακόβουμε κατά μήκος το κάθε κομμάτι, μέχρι να γίνει φέτες όπως το καρπούζι. Στη συνέχεια αφαιρούμε το μεσαίο κομμάτι του φρούτου που είναι λευκό και το πετάμε. Αφαιρούμε τους σπόρους που έχουν μέγεθος κάστανου και κόβουμε τη σάρκα σε κομμάτια. 

Μαγειρική

Η σάρκα αυτού του φρούτου μοιάζει με κοτόπουλο, κάτι που του δίνει μεγάλη διατροφική αξία για τους χορτοφάγους. Μπορεί να τηγανισθεί ή να μαγειρευτεί στη κατσαρόλα, έχει ωραία γεύση. Συχνά το βρίσκουμε στο εμπόριο σε κονσέρβες μέσα σε άλμη.

Artocarpus heterophyllus
 

Φρούτα εποχής

Με τη πρόοδο της τεχνολογίας μπορούμε σήμερα να τρώμε φρούτα όλων των ειδών όποτε τα θέλουμε. Αυτό όμως δεν κάνει απαραίτητα καλό στον οργανισμό μας γιατί ένα φρούτο αποδίδει τις περισσότερες βιταμίνες όταν βρίσκεται στο κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης και εντός του φυσιολογικού σταδίου παραγωγής του π.χ. εκτός ψυγείων.

Ενδεικτικά παραθέτω μερικά είδη φρούτων ανά μήνα :

Τον Ιανουάριο, έχουμε πορτοκάλια, μανταρίνια, νεράντζια, λεμόνια, γκρέιπ φρούτ και μήλα
Το Φεβρουάριο, έχουμε λεμόνια, πορτοκάλια, νεράντζια, αβοκάντο, μανταρίνια
Το Μάρτιο, έχουμε πορτοκάλια, λεμόνια και μανταρίνια
Τον Απρίλιο, έχουμε φράουλες, λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια, μήλα
Το Μάϊο,  έχουμε πορτοκάλια Βαλέντσια, φράουλες, κεράσια, μούσμουλα
Τον Ιούνιο, βγαίνουν τα βερίκοκα, ροδάκινα, κεράσια, φράουλες, μούσμουλα, πορτοκάλια, αχλάδια, πρώϊμα πεπόνια
Τον Ιούλιο, έχουμε βύσσινα, πεπόνια, κεράσια, βερίκοκα, ροδάκινα, αχλάδια, τα πρώτα καρπούζια
Τον Αύγουστο, έχουμε σύκα, καρπούζια, δαμάσκηνα, μήλα, πεπόνια, αχλάδια, σταφύλια (πρώϊμα), ροδάκινα
Το Σεπτέμβριο, έχουμε σταφύλια, δαμάσκηνα, σύκα, αχλάδια, καρπούζια, πεπόνια,
μήλα 
Τον Οκτώβριο, έχουμε ρόδια, ακτινίδια, κυδώνια, λωτοί, σταφύλια, μήλα
Το Νοέμβριο, έχουμε μήλα, αχλάδια, ρόδια, μανταρίνια, πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, γκρέηπ φρούτ
Το Δεκέμβριο, έχουμε μανταρίνια, πορτοκάλια, λεμόνια, μήλα, αχλάδια, γκρέηπ φρούτ.

Μάνγκο

Είδος εξωτικού φρούτου  απο την Ινδία και την ανατολική Ασία. Το αειθαλές δένδρο που δίνει τα μάνγκο μπορεί να έχει ύψος έως 30 μέτρα, είναι πολυετές και φύεται σε περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες και υγρασία. Ο καρπός έχει μεγάλο κουκούτσι, είναι μαλακός και κοκκινοκίτρινος, με πορτοκαλί σάρκα, ωραίο άρωμα και γλυκιά γεύση.

 Ιστορία 
Το φρούτο αυτό είναι σύμβολο αγάπης σε πολλές κουλτούρες. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται σε ασιατικούς γάμους γιατί πιστεύεται ότι ενισχύουν τη γονιμότητα του ζευγαριού.

Μαγειρική
Χρησιμοποιείται σαν συστατικό για σάλτσες, πίκλες, "τσάτνεϊ' (βλέπε ορισμό), για παγωτά, ινδικά φαγητά και ποτά, τρώγεται και σκέτο. Στύβεται και σαν χυμός μπαίνει σε ροφήματα, παγωτά, σορμπέ.
 Για να καθαρίσουμε το μάνγκο, το στήνουμε όρθιο στο πιάτο μας, κόβουμε 2 φέτες δεξιά απο το κουκούτσι και άλλες 2 αριστερά και μετά καθαρίζουμε τη σάρκα κυκλικά. 

Mango

Ασιατικό αχλάδι

Είδος φρούτου που συγγενεύει με το γνωστό μας αχλάδι. Εχει σχήμα μήλου με κίτρινη, πράσινη ή καφέ φλούδα.

Μαγειρική

Επειδή έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό το κάνει ακατάλληλο για το φαγητό και τα γλυκά. Τρώγεται μόνο ωμό παρόλλη την ουδέτερη γεύση του.

Chinese pear, Pyrus pyrifolia

Γκουάβα

Είδος εξωτικού φρούτου που κατάγεται απο το Μεξικό, τη κεντρική Αμερική, καλλιεργείται στη Ν. Αμερική, τη Β. Αφρική και στη Λέρο. Πρόκειται για ένα μικρό αειθαλή θάμνο που παράγει πράσινα φρούτα με κόκκινη σάρκα. Οι καρποί έχουν διάμετρο 5-10 εκατοστά και βάρος έως 200 γραμμάρια ο καθένας. Στη γεύση είναι γλυκείς, μαλακοί αν και λίγοι στυφοί. Μοιάζουν με λεμόνια. Τα φρούτα είναι πλούσια σε βιταμίνες, αντιοξειδωτικά και λυκοπένιο.

Λέγεται και Γουάβα, Γκαβάφα
Guava - Psidium guajava

Μπαμπάκο

Είδος εξωτικού φρούτου συγγενές με τη "παπάγια" ( βλέπε ορισμό) απο τον Ισημερινό. Καλλιεργείται και στη Νέα Ζηλανδία. Τα δένδρα έχουν ύψος 8 μέτρα.

Εχει μακρουλό, πενταγωνικό σχήμα, είναι μυτερό στη μία άκρη και επίπεδο στην άλλη, μήκους 10 εκατοστών. Τα ανώριμα φρούτα είναι πράσινα, τα ώριμα παίρνουν έντονο πορτοκαλί χρώμα και η σάρκα τους είναι ανοιχτό πορτοκαλί ή ρόζ. Είναι ζουμερά, νόστιμα με ελαφρύ άρωμα φράουλας. Δεν περιέχουν σπόρους αλλά ένζυμα που βοηθούν στην αφομοίωση του λίπους, πρωτεϊνες και βιταμίνη C. Η απαλή τους φλούδα τρώγεται. Καλλιεργείται για τη σάρκα του και για το χυμό του που μπαίνει σε ποτά, κοκτέηλ, γλυκά.

Babaco (s)- Vasconcellea sp. .

Ραμπουτάν

Ε'ιδος εξωτικού φρούτου που μοιάζουν με τα "λίτσις" (βλέπε ορισμό). Καλλιεργούνται στη Μαλαισία, τη κεντρική Αμερική, ΝΑ Ασία. Εχουν απέξω σκληρή φλούδα σκεπασμένη με σγουρά αγκάθια ή μαλλιά, τοσα ώστε να μοιάζουν με κόκκινα τριχωμά μπαλλάκια . Διάμετρος καρπών 5 εκατοστά. Η σάρκα τους είναι πολύ γλυκιά και αρωματική.

Προέρχονται απο ένα αειθαλές δένδρο ύψους απο 12 έως 20 μέτρα, με μεγάλα φύλλα έως 30 εκατοστά, και μικρά δισκοειδή χωρίς πέταλα άνθη. Τα δένδρα είναι αρσενικά (δεν παράγουν φρούτα), θηλυκά (παράγουν άνθη με φρούτα) ή και ερμαφρόδιτα( παράγουν θηλυκά και αρσενικά άνθη). 

Τα φρούτα τρώγονται ωμά, χρησιμοποιούνται για ζελέ, μαρμελάδες ή πωλούνται σε κονσέρβες με σιρόπι.


Λέγονται και Τριχωτά Λίτσις. 

Rabutan(s), Nephelium lappaceum

Πεπίνος

Ειδος εξωτικού φρούτου απο το Περού. Μοιάζει με πεπόνι, έχει λεία χρυσή επιφάνια με σκούρες λωρίδες, απο πράσινες έως πορφυρές. Η σάρκα του είναι ανοιχτόχρωμη κίτρινη, η γεύση του στυφή μοιάζει με εκείνη του λεμονιού. Οι σπόροι του τρώγονται. Λέγεται και πεπόνι του δένδρου. Παρόλλο το σχήμα του δεν συγγενεύει με το πεπόνι, αλλά με τη πατάτα, τη τομάτα και τη μελιτζάνα. Είναι πλούσια σε βιταμίνες. 

Πρόκειται για αειθαλή θάμνο που φύεται στη Ν. Αμερική, στη περιοχή των Ανδεων, Χιλής, Κολομβίας, Νέα Ζηλανδία, Ισραήλ, Μαρόκο, Ισπανία και ΗΠΑ.

Μαγειρική
Τα πεπίνος τρώγονται ωμά, έχουν ευχάριστη γεύση, μπαίνουν σε σαλάτες, σάλτσες και σε χυμούς.

Pepinos - Solanum muricatum