Ζηρειοτύρι Στυμφαλίας

 Είδος σκληρού τυριού με ελαφρά αλμυρή γεύση και ευχάριστο άρωμα. Παράγεται απο παστεριωμένο γάλα αιγοπροβάτων και ωριμάζει μέσα σε 3 μήνες.
Στη κουζίνα είναι ιδανικό για σαγανάκι, για τυρόπιτες και για τα μακαρόνια σε τριμμένη μορφή.
Παράγεται στη περιοχή της Στυμφαλίας - Κορινθίας.

Ζατάρ

Μείγμα μπαχαρικών απο σουμάκ, ρίγανη, αλάτι και θυμάρι. Εχει κίτρινο χρώμα, νοστιμίζει τα ψητά κρέατα και τα ψάρια. Αν το διαλύσουμε μέσα σε ελαιόλαδο ραντίζουμε μ' αυτό τις πιτούλες

Ιδιαίτερα διαδεδομένο στο Ιράκ και στα αραβικά κράτη.



Zaatar, Za'atar

Κρέμα Ζερντές

Είδος γλυκού απο τη Λέσβο. Περιέχει βρασμένο ρύζι, ζάχαρη, ανθόνερο και ζαφορά (σαφράνι). Το μοιράζουν σε μορφή κίτρινης κρέμας σε βαφτίσια, αρραβώνες και μνημόσυνα. Υποτίθεται ότι βοηθάει όσους είναι μαλωμένοι να φιλιώσουν και στα μνημόσυνα να συγχωρεθούν.


Λέγεται και Ζιρντές

Θαρθουέλα

Σούπα με γαρίδες, μύδια, καλαμάρια και φιλέτα ψαριών. Σωτάρονται κατ' αρχήν σε ελαιόλαδο μαζί με σκόρδα, τσίλι και σβήνονται με κρασί. Σερβίρεται με κρασί. Ισπανικής καταγωγής.




Zarzuela

Ζαλφρέζι

Είδος κάρυ που προκύπτει απο το μαρινάρισμα κύβων κρέατος με πράσινο τσίλι, τομάτες, πιπεριές, κρεμμύδια και μυρωδικά. Ανάλογα με τη περιεκτικότητά του σε πράσινο τσίλι είναι καυτερό ή πολύ καυτερό. Σερβίρεται πάντα με γιαούρτι, ή κρέμα

Ιστορία
Οι Κινέζοι το δημιουργησαν με περισσεύματα κρέατος και λαχανικών.


Jalfrezi, Zalfrezi, Jhal frezi

Ζάουερμπράτεν

 Είδος γερμανικού στιφάδου με μοσχάρι. Εχει μαριναρισθεί για πολλές ώρες σε ένα μίγμα με ξίδι, μουστάρδα, μπαχαρικά και μυρωδικά, ή σε γλυκόξινη μαρινάδα με κόκκινο κρασί. Συχνά αντί για βοδινό κρέας βάζουν στο στιφάδο ελάφι, αρνί, προβατίνα, χοιρινό ακόμη και κρέας αλόγου. Σερβίρεται με κόκκινο λάχανο τουρσί, πατατοκεφτέδες ή ζυμαρικά. Στην Αμερική το αντίστοιχο πιάτο το συνοδεύουν με κρέπες απο πατάτες.

Ιστορία

Θεωρείται το εθνικό πιάτο της Γερμανίας. Στο παρελθόν το έφτιαχναν με κρέας αλόγου, τώρα έχει επικρατήσει το μοσχάρι. Δημιουργήθηκε τον 9ο αιώνα την εποχή του Καρολομάγνου απο περισσεύματα κρέατος. 

"Sauer" σημαίνει εδώ "ξυνό" και "braten" σημαίνει ψητό κρέας.

 Sauerbraten

Ζανζαρέλι

Είδος σούπας απο κοτόπουλο. Περιέχει λαχανικά, ζαφορά, μυρωδικά, αυγά. Σερβίρεται ζεστή με τριμμένο ψωμί και παρμεζάνα απο πάνω.
Ιστορία
Η λέξη "ζανζαρέλλι" σημαίνει "λωρίδες κουρελιών" γιατί όταν ρίχνουμε στη σούπα τα ωμά αυγά σχηματίζονται ανακόνιστα ρυάκια στην επιφάνειά της σαν ίχνη κουρελιών. Η σούπα αυτή ήταν αγαπητή απο την εποχή του Μεσαίωνα και υιοθετήθηκε στις κουζίνες των Σλαβικών και Γερμανικών φυλών.


Zanzarelli

Ζυμαρικά Κρήτης

 1) Στριφτούδια : Ζυμαρικά απο σιμιγδάλι. Τα έπλαθαν σε μακριές λωρίδες πλάτους 4 εκατοστών και μετά τα στριφογύριζαν πάνω στο τραπέζι ώστε να πάρουν στριφτό σχήμα. Εξαιτίας του σχήματός του, μπαίνει σε σούπες. Συνοδεύει άριστα τα μαγειρευτά χταπόδια και τις σουπιές.

 2) Γορτύνιο : Ζυμαρικά απο σιμιγδάλι. Τα έπλαθαν σε λεπτές λωρίδες πλάτους ενός εκατοστού. Τις έστριβαν μέσα στα χέρια τους, ώστε να έχουν μήκος έως 7 εκατοστά. Ταιριάζει με κρέας κοκκινιστό και τριμμένη γραβιέρα.

3) Καλογερικό : Κορδόνια ζύμης. Τα έκοβαν σε διάφορα μεγέθη και έκαναν βαθουλώματα επάνω τους με το χέρι. Σερβίρονται ζεστά περιχυμένα με στακοβούτυρο ή απλό καυτό βούτυρο και πασπαλισμένα με ξερό ανθότυρο.  Ταιριάζει με άσπρες σάλτσες κυρίως με εκείνη των μανιταριών. 

Τη Μεγάλη Σαρακοστή και το Δεκαπενταύγουστο καταλώνονταν στα μοναστήρια κυρίως.

4) Σκιουφικτό : Λωρίδες ζύμης πλάτους 6 εκατοστών. Τις τύλιγαν σε λεπτό στρογγυλό ξύλο και τις έστριβαν σε ρολό έτσι ώστε στο εσωτερικό τους να δημιουργείται ένα κενό. Τρώγονται σκέτα ή μέσα σε σαλάτες. Λέγεται και Τσιουφικτό.

5) Ροδοπέταλο : Παρασκευάζεται απο σιμιγδάλι, παντζάρι και ντομάτα. Εχει κυκλικό σχήμα κυματιστό απο τη μία πλευρά και ίσιο απο την άλλη επειδή είναι σε επαφή με το χέρι. Εχει κοκκινωπό χρώμα και ταιριάζει με πιάτα θαλασσινών.

6) Υπαπαντή : Μικρά κομμάτια ζύμης με ακανόνιστο σχήμα. Κόβονται με τα χέρια σε σχήμα οβάλ, πιέζονται στο κέντρο ώστε να μοιάζουν με καπελλάκια, έως 3 εκατοστά πλάτος.

Ζυγούρι

Το ζυγούρι είναι ένα αρνί μεγαλύτερο του ενός έτους, βάρους πάνω απο 15 κιλά που δεν έχει ακόμη τεκνοποιήσει

Ζελατίνα

Είναι ένα παρασκεύασμα σε μορφή διάφανων φύλλων που μοιάζουν με ξερή κόλλα. Χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική για ζελεδάκια φρούτων αλλά και στη μαγειρική.

Ζιλαδιά

Πηχτή απο κεφάλι χοίρου

Λέγεται και Τσιλαδιά (στη Κρήτη), Ζαλατίνα (στη Κύπρο)